نیاز ایران |  قلیان وسیله‌ای است که به وسیله آن تنباکو می‌کشند و عمدتا در خاورمیانه و برخی از کشورهای آسیایی متداول است. این وسیله زغال در سر و آب در کف دارد و به استعمال دود حاصله قلیان کشیدن می‌گویند. اما همین دود بسیار مضر و خطرناک است و همراه خود هزاران ماده سمی و سرطان‌زا دارد.

عوارض قلیان کشیدن

۱- ابتلا به آسم از جمله عوارض قلیان کشیدن

با توجه به حجم دود بالایی که در اثر قلیان کشیدن وارد ریه‌ها و دستگاه تنفسی می‌شود، می‌تواند به نایژه‌ها و مژک‌های داخل ریه‌ها آسیب برساند و آنها را حساس کند و در نتیجه سبب آسم و مشکلات تنفسی شود. کودکان و نوزادانی که در معرض دود قلیان باشند هم به احتمال بیشتری دچار آسم و ذات الریه می‌شوند.

۲- سیگار و قلیان کشیدن و ابتلا به سرطان

از آنجایی که دود قلیان منوکسید بالایی دارد می‌تواند موجب سرطان شود و افراد قلیانی دارای  آنتی ژن کارسینوامبریونیک بیشتری در سرم خونی هستند که می‌تواند تومور ایجاد کند. معمولا سرطان مری، دهان، پانکراس و ریه با کشیدن قلیان و سیگار ارتباط مستقیم دارد.

۳- کاهش میزان اکسیژن خون

بالا بودن میزان منوکسید کردن در دود قلیان موجب می‌شود که با هموگلوبین‌ها اتصال پیدا کرده و خون کمتر بتواند اکسیژن را به اندام‌ها منتقل و در نتیجه می‌تواند زمینه ساز دامنه‌ای از بیماری‌ها مانند سکته شود.

۴- افزایش بیماری‌های عفونی

با توجه به اینکه در تهبه قلیان بهداشت چندانی رعایت نشده و حتی آب ته قلیان برای مشتریان مختلف عوض نمی‌شود، همین می‌تواند عامل انتقال و انتشار عفونت در میان افراد مختلف شود.

۵- مشکلات ریوی از عوارض قلیان کشیدن

به دلیل استنشاق زیاد منوکسید کربن؛ افراد قلیانی بیماری‌های تنفسی و ریوی بیشتری را دچار خواهند شد و عموما با گلودرد، خس خس سینه، گرفتگی گلو و ... روبرو هستند. قلیان کشیدن می‌تواند بیماری‌های ریوی مزمن مانند سل و برونشیت را نیز افزایش بخشد.

۶- تاثیر قلیان کشیدن بر باروری مردان

بر اساس تحقیقات میزان تحرک و کیفیت اسپرم در میان مردان سیگاری بسیار پایین‌تر از افراد عادی است و با توجه به اینکه قلیان به مراتب خطرناک‌تر و مضرتر از سیگار است، در نتیجه مصرف آن می‌تواند بر روی کیفیت نطفه مردان و قابلیت باروری آنها تاثیر بگذارد.

۷- تاثیر قلیان کشیدن در باروری و بارداری زنان

قلیان کشیدن بر روی باروری زنان نیز تاثیرات منفی خواهد گذاشت و می‌تواند موجب سقط و ناباروری و یا ایجاد مشکلاتی برای سلامت رحم شود. ضمن اینکه یائسگی و پوکی استخوان نیز با مصرف قلیان و سیگار ارتباط مستقیم دارد. تخمک زنان قلیانی باروری کمتری دارد و می‌تواند بر قدرت باروری آنها تاثیر منفی بگذارد. زنانی که قلیانی هستند و یا سیگار می‌کشند احتمالا دیرتر بارور می‌شوند و به همین دلیل توصیه می‌شود که یکسال قبل از اقدام به بارداری استعمال دخانیات هم توسط مادر و هم پدر قطع شود.

• حتی در هنگام زایمان عوارض ناشی از قلیان کشیدن می‌تواند موجب شود که به جنین استرس بیشتری وارد شده و جنین نسبت به انقباضات رحم تحمل کمتری داشته باشد.
• با توجه به امکان اثرات منفی قلیان کشیدن بر جنین، معمولا فرزندان زنان قلیانی کم وزن‌تر هستند و چنین نوزادانی برای ابتلا به بیماری‌های تنفسی مستعدتر هستند.

۸- اختلال در بهبود زخم‌ها

افرادی که قلیان و سیگار می‌کشند یا در معرض دود آن قرار دارند در زمینه بهبود زخم‌هایشان بیشتر دچار مشکل خواهند شد. همچنین زخم‌های گوارشی در اثر مصرف دخانیات به تاخیر می‌افتد.

۹- عامل بیماری ام اس

یکی از عوامل ابتلا به ام اس مصرف قلیان تشخیص داده شده است و برای مبارزه با شیوع بالای این بیماری که خصوصا در میان جوانان بسیار در حال افزایش است باید استعمال مواد مخدر و قلیان را کم کرد.

عوارض قلیان میوه‌ای

گاهی به جای تنباکوی برگ در روی زغال تنباکوی میوه‌ای قرار می‌دهند که اثرات مضر آن به مراتب بالاتر از قلیان معمولی است و به تمام کسانی که دود آن را استشمام می‌کنند، می‌تواند آسیب برساند. قلیان کشیدن یکی از عامل‌های اصلی سرطان دهان، حنجره، کبد و روده است.

اسانس‌هایی که در توتون تنباکوی میوه‌ای استفاده می‌شوند، حاوی فلزات و عناصر سنگینی مانند آرسنیک و سرب هستند که در مجاورت حرارت آزاد می‌شوند و می‌توانند زمینه ساز بسیاری از بیماری‌های خطرناک قلبی و عروقی بشوند.

سخن آخر در مورد عوارض قلیان کشیدن

به طور کلی مضرات و عوارض اصلی قلیان کشیدن را می‌توان در این موارد دسته بندی کرد:

• سرطان

• از کار افتادن ریه‌ها

• ناباروری و کم باروری

• تاثیر بر روی جنین و نوزاد

• بروز بیماری‌هایی مانند سل و برونشیت و هپاتیت

• عامل انتقال بیماری‌های عفونی

تصور عموم بر این است که وجود آب در قلیان باعث می‌شود که دود آن تصفیه شده و تمام مواد سمی آن گرفته شود، اما این تفکر کاملا اشتباه است و وجود آب تاثیری در کاهش مضرات و عوارض قلیان کشیدن ندارد.

مصرف قلیان چندین برابر خطرناک‌تر از سیگار کشیدن است و یک ساعت قلیان کشیدن معادل هفتصد پک است. علاوه بر این مصرف قلیان می‌تواند زمینه مصرف سایر مواد مخدر را نیز فراهم کرده و فرد را به مصرف سایر دخانیات سوق دهد. با این وجود این روزها قلیان کشیدن جوانان در قهوه خانه‌ها و کافه‌ها بسیار زیاد به چشم می‌خورد و به نوعی تبدیل به یک تفریح شده است.